phần II chương 2 luật tài chính công - Môn Tài chính công

1.2 Đặc điểma Là loại thuế gián thu.b Đối tượng chịu thuế là hàng hóa, dịch vụ c Giá tính thuế đối với hàng hóa, dịch vụ là giá chưa có thuế.... Đối tượng chịu thuế XK –NKĐiều 2 Luật thu

LUẬT TÀI CHÍNH CÔNG

Gv: Ths Nguyễn Thị Hoài Thu

12/29/2022ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

CHƯƠNG II

PHÁP LUẬT THUẾ THU VÀO HÀNG HÓA, DỊCH VỤ

Nội dung chương 2

1Giới thiệu chung về thuế thu vào HH, DV

1.1 Khái niệm1.2 Đặc điểm 1.3 Vai trò

2.Nội dung cơ bản của thuế thu vào HH, DV

2.1 Thuế xuất khẩu, nhập khẩu2.2Thuế tiêu thụ đặc biệt

2.3Thuế Giá trị gia tăng

1 Giới thiệu chung về thuế thu vào HH, DV

1.1 Khái niệm

- Thuế thu vào HH – DV: thuế gián thu, đối tượng chịu thuế là hàng hóa, dịch vụ đang lưu thông hợp

pháp trên thị trường

- PL thuế thu vào HH – DV?

- Thuế thu vào HH – DV gồm: thuế XK – NK, thuế TTĐB, thuế BVMT, thuế GTGT

1.2 Đặc điểm

a) Là loại thuế gián thu.

b) Đối tượng chịu thuế là hàng hóa, dịch

vụ

c) Giá tính thuế đối với hàng hóa, dịch vụ

là giá chưa có thuế.

2 Nội dung cơ bản thuế thu vào HH - DV

2.1 THUẾ XUẤT KHẨU, NHẬP KHẨU

Văn bản

• Luật thuế XK-NK 2016• NĐ 134/2016/NĐ-CP

• Thông tư 38/2015/TT-BTC• NĐ 08/2015/NĐ-CP

2.1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò thuế XK –NK

a) Khái niệm: là thuế thu vào hành vi XK - NK các loại hàng hóa được phép XK - NK qua biên giới

Việt Nam

- Cơ sở để Nhà nước thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu?

b) Đặc điểm

- Đối tượng chịu thuế: là hàng hóa được

phép XK - NK qua biên giới Việt Nam

- Thu vào hành vi XK - NKhàng hóa

- Người nộp thuế: tổ chức, cá nhân có

hành vi XK – NK hàng hóa qua biên

giới.

Trường hợp nào sau đây được xem là

c) Vai trò thuế XK – NK

- Bảo vệ và phát triển nền sản xuất trong

- Khuyến khích xuất khẩu hàng hóa và thu hút

đầu tư trực tiếp nước ngoài

- Kiểm soát, điều tiết hoạt động XK - NK

hàng hóa, đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế

- Công cụ thực hiện chính sách đối ngoại của

Nhà nước

AI PHẢI NỘP THUẾ XK – NK?

Người nộp thuế thay người XK/ NK

* Lưu ý: vấn đề trách nhiệm của NNT

2.1.3 Đối tượng chịu thuế XK –NK

Điều 2 Luật thuế XK – NK 2016:

• Hàng hóa XK – NK qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.

• Hàng hóa XK từ thị trường trong nước vào khu PTQ, NK từ khu PTQ vào thị trường trong

• Hàng hóa XK – NK tại chỗ và hàng hóa XK –NK của doanh nghiệp thực hiện quyền xuất khẩu, quyền nhập khẩu, quyền phân phối.

* Lưu ý:

- ĐTCT XK-NK chỉ bao gồm hàng hóa,

không bao gồm DV

- Hàng hóa: phải là HH được phép XK-NK

qua biên giới

2.1.4 Những tr.hợp không chịu thuế XK NK

Khoản 4 Điều 2 Luật thuế XK, NK:

• Hàng quá cảnh, chuyển khẩu, mượn đường qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam

• Hàng viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại.• Hàng từ khu phi thuế quan XK ra nước ngoài,

NK từ nước ngoài vào khu PTQ ( chỉ dùng trong khu PTQ), từ khu PTQ này sang khu PTQ khác• Phần dầu khí được dùng để trả thuế tài nguyên

cho Nhà nước khi xuất khẩu

2.1.5 Căn cứ tính thuế

Điều 5 Luật thuế XK-NK 2016

Số lượng hàng hóaTS % Giá tính thuế

Thuế suất

TS tuyệt đối Số lượng hàng hóaThuế suất/1 đv HH

Thuế suất tỷ lệ %a)Số lượng HH

b) Giá tính thuế từng mặt hàng

CSPL: Điều VII GATT 1994, Hiệp định về Xác định trị giá tính thuế HQ, NĐ 08/2015 NĐ-CP

• Hàng XK: trị giá tính thuế là giá bán tại cửa khẩu

xuất (FOB- Free on board, DAF - Delivered At

• Hàng NK: trị giá tính thuế là giá thực tế phải trả

tính đến cửa khẩu nhập đầu tiên (giá CIF- Cost, Insurance, Freight).

PP xác định trị giá tính thuế NK

CSPL: NĐ 08/2015/NĐ-CP

• PP 1: Theo trị giá giao dịch của hàng hoá NK

• PP 2: Theo trị giá giao dịch của HH NK giống hệt• PP 3: Theo trị giá giao dịch của HH NK tương tự• PP 4: Theo trị giá khấu trừ

• PP 5: Theo trị giá tính toán

• PP 6: Phương pháp suy luận xác định trị giá tính thuế

• Chủ thể áp dụng: Cơ quan Hải quan• Nguyên tắc áp dụng:

• Tuần tự và dừng lại ngay ở phương pháp đầu tiên xác định được giá tính thuế

• Có thể hoán đổi thứ tự áp dụng giữa phương pháp 4 và 5 trong trường hợp ĐTNT có văn bản yêu cầu

c) Thuế suất.

Hàng XK: Bộ trưởng BTC ban hành, thông thường 0%.

Thuế suất tuyệt đối

- Căn cứ tính thuế:

a) SL từng mặt hàng thực tế xuất khẩu, nhập khẩu ghi trong Tờ khai hải quan;

b) Mức thuế tuyệt đối / 01 đơn vị hàng hoá.

Số tiền thuế = SL hàng hóa * Mức TS/01 đv hh

Cách tính thuế

• Phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm

Tiền thuế = SL hh * GTT * TS%

• Phương pháp tính thuế tuyệt đối

Tiền thuế = SLHH * mức thuế tuyệt đối

• Phương pháp tính thuế hỗn hợp là việc áp

dụng đồng thời phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm và phương pháp tính thuế tuyệt đối.

• Thuế NK bổ sung

CSPL: Luật thuế XK-NK 2016Thuế chống trợ cấp

Thuế chống bán phá giá Thuế tự vệ

• Bản chất ?

• Mục đích áp dụng?• Điều kiện áp dụng?• Quy trình áp dụng?

Việt Nam áp thuế NKBS

2.1.6 Chế độ miễn, giảm thuế XK – NK

- Các trường hợp miễn thuế: (Điều 16 Luật

thuế XK-NK 2016

- Giảm thuế (Điều 18 Luật thuế XK-NK

2016)

2.1.7 Chế độ đăng ký, kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế

- Đăng ký: ai đăng ký?

- Kê khai: ng tắc? Lưu ý: thời điểm tính thuế? - Nộp thuế: hàng XK? Hàng NK? Hàng là hàng

tiêu dùng? Hàng được bảo lãnh?

- Quyết toán thuế: Các trường hợp nảy sinh khi quyết toán?

THUẾ

TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT

Nội dung nghiên cứu

2.1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của thuế TTĐB2.2.2 Đối tượng chịu thuế TTĐB

2.2.3 Đối tượng nộp thuế

2.2.4 Những trường hợp không chịu thuế TTĐB2.2.5 Căn cứ tính thuế

2.2.6 Chế độ đăng ký, kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế và hoàn thuế TTĐB

2.1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của thuế TTĐB

a)Khái niệm:

Thuế tiêu thu đặc biệt là loại thuế gián thu, thu vào hành vi sản xuất, nhập khẩu hàng

hóa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và

hành vi kinh doanh dịch vụ chịu thuế tiêu thụ

đặc biệt.

Tính gián thu?

Các khâu chịu thuế TTĐB? Mục đích?

b) Đặc điểm

• Đối tượng chịu thuế: HH, DV không thật cần thiết

cho nhu cầu tiêu dùng hằng ngày (tính không cần thiết? Cơ sở đánh giá tính không cần thiết?)

• Điều tiết một lần trong suốt quá trình lưu thông của hàng hóa và dịch vụ (ngoại lệ?)

• Mục tiêu cơ bản: điều tiết thu nhập và định hướng tiêu dùng đối với cư dân trên lãnh thổ quốc gia

mình

2.2.2 Đối tượng chịu thuế TTĐB

- Đối tượng chịu thuế là hàng hóa, dịch vụ

- Không thiết yếu, xa xỉ, gây ảnh hưởng xấu phạm vi hẹp  liệt kê

CSPL: Điều 2 Luật thuế TTĐB 2008 Bao gồm: 10 loại hàng hóa

06 loại dịch vụ

2.2.3 Những trường hợp không chịu thuế TTĐB

HH, DV không chịu thuế khi:

- Không tiêu dùng tại VN, không tác động đến thị trường VN

- Tiêu dùng vì mục tiêu nhân đạo- Chính sách ngoại giao

- Hàng hóa, dịch vụ đưa vào khu phi thuế quanCSPL:Điều 3 Luật thuế TTĐB 2008

2.2.4 Người nộp thuế

CSPL: Điều 4 Luật thuế TTĐB 2008

“Người nộp thuế TTĐB là các tổ chức, cá nhân

(gọi chung là cơ sở) có hoạt động sản xuất,

nhập khẩu hàng hóa, kinh doanh dịch vụ thuộc

đối tượng chịu thuế TTĐB”Lưu ý:

- Ở khâu sản xuất (nội địa): NNT thường gắn liền với 1 CTKD  nguyên nhân?

- Ở khâu nhập khẩu: NNT không phân biệt là CTKD hay không phải CTKD

2.2.5 Căn cứ tính thuế

- Giá tính thuế- Thuế suất

Số thuế TTĐB phải nộp = Giá tính thuế * Thuế suất

a) Giá tính thuế:

Là giá chưa có thuế TTĐB và chưa có thuế GTGT, BVMT

 Với hàng hóa:

• Hàng SX trong nước, hàng NK là giá do cơ sở

SX, NK bán ra Nếu được bán cho:

 Cơ sở KDTM là cơ sở có quan hệ c.ty mẹ, c.ty con  Các c.ty con trong cùng c.ty mẹ với cơ sở SX, NK Cơ sở KDTM là cơ sở có mối quan hệ liên kết

 GTT không được thấp hơn tỷ lệ % so với giá bìnhquân của các cơ sở KDTM mua trực tiếp của cơ sởSX, cơ sở NK bán ra theo quy định

• Đối với HH NKtại khâu NK là GTT NK cộng với thuế NK

• Đối với HH gia công là GTT của HH bán ra của cơ sở giao gia công hoặc giá bán của sản phẩm cùng loại

hoặc tương đương tại cùng thời điểm bán hàng

• Đối với HH bán theo phương thức trả góp, trả chậm là giá bán theo phương thức bán trả tiền một lần của hàng hóa đó không bao gồm khoản lãi trả góp, lãi trả chậm

•Đối với dịch vụ là giá cung ứng dịch vụ của cơ sở kinh doanh

• HH, DV dùng để trao đổi/ tiêu dùng nội bộ, biếu, tặng cho là GTT TTĐB của HH-DV cùng loại hoặc tương đương tại thời điểm phát sinh các hoạt động này

Thuế với mặt hàng ô tô con

2.2.6 Chế độ đăng ký, kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế và hoàn thuế TTĐB

Học viên tự nghiên cứu

THUẾ

GIÁ TRỊ GIA TĂNG(Value Added Taxe )

Văn bản

• Luật thuế GTGT 2008

• Luật số 31/2013 sđ, bs Luật thuế GTGT

• Luật số 71/2014 sđ, bs 1 số điều tại các luật về thuế• Luật số 106/2016 sđ, bs Luật thuế GTGT, TTĐB,

• NĐ 209/2013/NĐ-CP hướng dẫn Luật thuế GTGT• TT 219/2013/TT-BTC

• NĐ 91/2014/NĐ-CP• NĐ 12/2015/NĐ-CP• …

Quá trình hình thành thuế GTGTTrên thế giới:

Xuất hiện đầu tiên 1918 bởi CARL FRIEDRICH VON SIMENS

Chính thức áp dụng: 1954 tại Pháp

 Thuế GTGT tại Việt Nam:

Áp dụng thí điểm 1992, chính thức 1999… nhiều lần sđ, bs…(2003, 2005)

Luật hiện hành 2008

 Là loại thuế ra đời nhằm thay thế thuế doanh thu

2.3.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của thuế giá trị gia tăng

a Khái niệm thuế GTGT

“ Thuế GTGT là loại thuế thu vào phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát

sinh trong quá trình sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng”

• 10000200003000040000

VAT A = 1000VAT B = 1000VAT C = 1000VAT D = 1000

Ưu điểm:

-Tránh trùng thuế-Phản ánh lỗ/ lãi

- Thuận tiện cho quản lý NN

-Khuyến khích sd hóa đơn-Nhược: Dễ gian lận khâu

cuối, không minh bạch với chủ thể KD nhỏ

2.3.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của thuế giá trị gia tăng

b Đặc điểm

- Đối tượng chịu thuế: hàng hóa được tiêu dùng,

dịch vụ được sử dụng trên lãnh thổ Việt Nam

- Căn cứ tính thuế: phần GTTT của HH, DV trong

các khâu của quá trình từ SX, LT đến TD

- Phạm vi tác động rộng (hầu hết hàng hóa, dịch vụ

được tiêu dùng trên lãnh thổ Việt Nam)

- Phát sinh nhiều lần, người tiêu dùng là người

phải trả tiền thuế cho tất cả các khâu trước đó.

b Đặc điểm

• Ưu, nhược điểm của điều tiết thuế GTGT

• Tính trung lập, tránh trùng thuế• Ít tạo cảm giác gánh nặng thuế• Dễ hành thu

• Khá đơn giản trong công tác quản lý, thu thuế• Được chấp nhận tương đối dễ dàng vì ít có gian

lận (trừ khu vực KD nhỏ, KD ngầm)

Nhược: dễ gian lận ở khâu tiêu dùng cuối cùng

2.3.2 Đối tượng chịu thuế

CSPL: Điều 3 Luật thuế GTGT 2008

“Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam là đối tượng

chịu thuế giá trị gia tăng, trừ các đối tượng quy định tại Điều 5 của Luật thuế giá trị gia tăng.”

 Nhận xét?

2.3.3 Đối tượng không chịu thuế

CSPL: Điều 5 Luật thuế GTGT 2008

• Nhóm hàng hóa được Nhà nước khuyến khích sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng

• Đối tượng nộp thuế suy cho cùng là Nhà nước• Các trường hợp đã được điều tiết bởi 1 sắc thuế

khác, nếu điều tiết  trùng thuế

• Hàng hóa, dịch vụ không phát sinh giá trị gia tăng hoặc không thể xác định được giá trị gia tăng

* Vì sao dịch vụ nhập khẩu không chịu thuế nhập khẩu nhưng chịu thuế GTGT?

* Không chịu thuế GTGT và hiện tương “gãy khúc”

trong quá trình thu thuế?

chịu thuế GTGT.

2.3.4 Căn cứ tính thuế

CSPL: Điều 7 Luật thuế GTGT

• Giá tính thuế GTGT • Thuế suất thuế GTGT.

Thuế GTGT phát sinh = Giá tính thuế GTGT * Thuế suất thuế GTGT

2.3.4 Căn cứ tính thuế

a) Giá tính thuế GTGT: Là giá chưa có thuế GTGT Cụ thể:

•Đối với HH, DV do cơ sở SX, KD bán ra ?•Đối với HH, DV chịu thuế TTĐB ?

•Đối với HH nhập khẩu ?

•Đối với HH, DV dùng để trao đổi, tiêu dùng nội bộ, biếu, tặng cho?

•Đối với HH bán theo phương thức trả góp, trả chậm?•Đối với gia công HH?

•Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt?•Đối với hoạt động KD bất động sản

•Đối với hoạt động đại lý, môi giới mua bán hàng hoá và dịch vụ hưởng hoa hồng

•Đối với HH, DV được sử dụng chứng từ thanh toán ghi giá thanh toán là giá đã có thuế GTGT

2.3.4 Căn cứ tính thuế

b) Thuế suất: gồm 3 mức

- Mức 0%: áp dụng đối với HH, DV xuất khẩu (trừ 1 số trường hợp đặc biệt)

- Mức 5%: áp dụng với HH, DV thiết yếu, được

khuyến khích tiêu dùng, sản xuất trong nước, hoạt

động bán, cho thuê,cho thuê mua nhà ở xh

- Mức thuế suất 10%: mức thuế suất cơ bản, áp

dụng với tất cả các HH, DV còn lại.

• Cơ sở phân loại mức TS?

• Ý nghĩa TS 0% với hàng xuất khẩu?

• Ưu, nhược điểm của việc phân chia 3 mức TS?• Dự đoán xu hướng phát triển các mức TS?

• ab c

A B C TDTS 10%?

TS 5%, 10%?

VAT B = 10% b – 10%a

= 10% (a + m) – 10% aVAT B = 10%b – 5%a

= 10% (a + m) – 5%a

THUẾ SUẤT MỘT SỐ QUỐC GIA ĐANG PHÁT TRIỂN (2006)

Quốc giaThuế suất tiêu chuẩnThuế suất khácChâu Phi

Cote d’ivoire2611.1Kenya 1612

Mauritania19Nam phi14Zambia17.5

2.3.5 Phương pháp tính thuế GTGT

Bao gồm:

• Phương pháp khấu trừ thuế

• Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia

tăng

• Đối tượng áp dụng

PP khấu trừ thuếPP tính trực tiếp

Đối tượng buộc AD

- Chủ thể sd đầy đủ chế độ hóa đơn, chứng từ;

Doanh thu/năm >= 1 tỷ đồng

- Hộ, cá nhân KD

- KD vàng bạc, đá quý- Chủ thể ko sd đầy đủ

chế độ hóa đơn, CT

Đối tượng ko dc AD

- Hộ, cá nhân kinh doanh

- Chủ thể KD vàng bạc, đá quý- Chủ thể ko sd đầy đủ chế độ hóa

đơn, chứng từ

- Chủ thể sd đầy đủ chế độ hóa đơn, chứng từ;Doanh thu/năm >= 1 tỷ

Đối tượng dc lưa chọn

- Chủ thể sd đầy đủ chế độ hóa đơn, chứng từ;

Doanh thu/năm < 1 tỷ đồng;Tự nguyện đăng ký áp dụng

- Chủ thể sd đầy đủ chế độ hóa đơn, chứng từ;Doanh thu/năm <1 tỷ đồng

Công thức tính thuế

PP khấu trừ thuế PP tính trực tiếp

Công thức tính

Tiền thuế VAT phải nộp =

Tổng VAT đầu ra –VAT đầu vào được khấu trư

- KD vàng bạc, đá quý:Tiền thuế = GTGT * TSGTGT = giá tt bán ra –

giá tt mua vào- KD khác

Tiền thuế = tỷ lệ % * doanh thu

Hệ quả Tiền thuế = 0?Tiền thuế < 0 (-)Tiền thuế > 0 (+)

Không được hoàn thuế

Phương pháp khấu trừ thuế

Điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào

Có hoá đơn GTGT mua HH, DV hoặc chứng từ nộp thuế GTGT ở khâu NK;

Có chứng từ thanh toán ko dùng tiền mặt đối với HH,

DV mua vào, trừ HH, DV mua từng lần có giá trị dưới hai mươi triệu đồng;

Đối với HH, DV xuất khẩu, ngoài các điều kiện này

phải có hợp đồng ký kết với bên nước ngoài về việc bán, gia công HH, cung ứng DV, hoá đơn bán HH, DV, chứng từ thanh toán qua ngân hàng, tờ khai hải quan đối với

hàng hoá xuất khẩu.

2.3.6 Hoàn thuế GTGT

• Các trường hợp hoàn thuế

CSPL: Điều 13 Luật thuế GTGT 2008 đã sđ,bs

Hoàn thuế GTGT trong hđ XK

2.3.7 Chế độ đăng ký, kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế giá trị gia tăng

Sinh viên tự nghiên cứu

THUẾ

BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

NộI dung nghiên cứu

• Khái niệm, vai trò• Đối tượng chịu thuế

• Đối tượng không chịu thuế• Đối tượng nộp thuế

• Căn cứ tính thuế• Hoàn thuế

Khái niệm

• Thuế bảo vệ môi trường là loại thuế gián thu, thu vào

sản phẩm, hàng hóa (sau đây gọi chung là hàng hóa) khi sử dụng gây tác động xấu đến môi trường.

• Việc điều tiết thuế  định hướng hành vi tiêu dùng

2 Đối tượng chịu thuế

• Điều 3 Luật thuế BVMT:• Xăng, dầu, mỡ nhờn

• Than đá

• Dung dịch hydro-chloro-fluoro-carbon (HCFC).• Túi ni lông thuộc diện chịu thuế.

• Thuốc diệt cỏ thuộc loại hạn chế sử dụng.• Thuốc trừ mối thuộc loại hạn chế sử dụng.

• Thuốc bảo quản lâm sản thuộc loại hạn chế sử dụng.• Thuốc khử trùng kho thuộc loại hạn chế sử dụng.

3 Đối tượng không chịu thuế

• Hàng nằm ngoài danh mục

• Hàng nằm trong danh mục khi:

+ vận chuyển quá cảnh hoặc chuyển khẩu qua cửa

khẩu, biên giới Việt Nam theo quy định của pháp luật+ Hàng hóa tạm nhập khẩu, tái xuất khẩu trong thời hạn

theo quy định của pháp luật

+ Hàng hóa do cơ sở sản xuất trực tiếp xuất khẩu hoặc ủy thác cho cơ sở kinh doanh xuất khẩu để xuất khẩu, trừ trường hợp tổ chức, hộ gia đình, cá nhân mua

hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường để xuất khẩu.

4 Đối tượng nộp thuế

• CSPL: Điều 5 Luật thuế BVMT

• Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế

• Trường hợp ủy thác nhập khẩu hàng hóa thì người nhận ủy thác nhập khẩu là người nộp thuế;

• Trường hợp tổ chức, hộ gia đình, cá nhân làm đầu mối thu mua than khai thác nhỏ, lẻ mà không xuất trình được chứng từ chứng minh hàng hóa đã được nộp thuế bảo vệ môi trường thì tổ chức, hộ gia đình, cá nhân làm đầu mối thu mua là người nộp thuế.