Bài giảng Chương 4 Trách nhiệm dân sự - Môn Pháp luật về hợp đồng và bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG VÀ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNGKhoa Luật Dân sự7/8/2018TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM1CHƯƠNG 4TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ DO VI PHẠM NGHĨA VỤVĂN BẢN PHÁP LUẬT- Bộ luật dâ

PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG VÀ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI

NGOÀI HỢP ĐỒNG

Khoa Luật Dân sự

7/8/2018TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM1

CHƯƠNG 4

TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ DO VI PHẠM NGHĨA VỤ

VĂN BẢN PHÁP LUẬT

- Bộ luật dân sự 2005- Bộ luật Dân sự 2015

TÀI LIỆU THAM KHẢO

- Trường Đại học Luật TP HCM (2017), Giáo trình Hợp đồng và bồi thường

thiệt hại ngoài hợp đồng, NxB Hồng Đức – Hội Luật gia Việt Nam.

I Khái niệm, đặc điểm của trách nhiệm dân sự do vi phạm nghĩa vụ

II Các loại trách nhiệm dân sự do vi phạm nghĩa vụ

III Các trường hợp không phải chịu trách nhiệm dân sự

I Khái niệm, đặc điểm của trách nhiệm dân sự do vi phạm nghĩa vụ

Nghĩa khách quan

Nghĩa chủ quan

Là các căn cứ, điều kiện, năng lực chịu trách nhiệm, cách thức, hậu quả pháp lý của việc áp dụng trách nhiệm dân sự

Biện pháp cưỡng chế áp dụng đối với bên vi phạm

1.1 Khái niệm

Điều 351 Trách nhiệm dân sự do vi phạm nghĩa vụ

1 Bên có nghĩa vụ mà vi phạm nghĩa vụ thì phảichịutrách nhiệm dân sựđối với bên có quyền.

Vi phạm nghĩa vụlà việc bên có nghĩa vụ không thựchiện nghĩa vụ đúng thời hạn, thực hiện không đầy đủnghĩa vụ hoặc thực hiện không đúng nội dung củanghĩa vụ.

1.2 Đặc điểm

Đặc điểm chung(như một trách nhiệm pháp lý)

Đặc điểm riêng

Đặc điểm chung(như một trách nhiệm

pháp lý)

Có xuất hiện “hậu quả bất lợi” hay nói cách khác là chế tài

Có tính đền bù.Chỉ tồn tại khi được quy định trong các văn bản pháp luật do cơ

quan có thẩm quyền của Nhà nước ban hành.

Đặc điểm riêng của trách nhiệm

dân sự

Mang tính chất tài sản hoặc phải thực hiện một công việc, không

thực hiện một công việc

Các chủ thể trong quan hệ dân sựcó quyền tự định đoạtẢnh hưởng trực tiếp đến quyền

lợi của một bên

Mang tính chất tài sản hoặc phải thực hiện một công việc, không thực hiện một công việc

Gắn liền với việc bù đắp thiệt hại bằng lợi

ích vật chất

Về nguyên tắc, Chủ thể tự chiụ trách nhiệm bằng chính tài

sản của mình

Trách nhiệm của bên vi phạm đối với bên có quyền và lợi ích bị xâm phạm

Trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do vi phạm nghĩa vụPhạt vi phạm

Trách nhiệm chịu lãi do chậm thực hiện nghĩa vụ trả tiền

Các loại trách nhiệm dân sự khác

• Điều 352 BLDS 2015

Khi bên có nghĩa vụ thực hiện không đúng nghĩa vụ của mình thì bên có quyền được yêu cầu bên có nghĩa vụ tiếp tục thực hiện nghĩa vụ.

1 Trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng 1 Trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng

Giao vậtĐiều 356 BLDS 2015

Vật đặc định

Vật cùng loại

Hoàn trả tài sản

Thực hiện một công việc

Không thực hiện một công việc

Yêu cầu bên có nghĩa vụ tiếp tục thực hiện công việc

Tự mình thực hiện

Chấm dứt việc thực hiện, khôi phục tình trạng ban đầu và bồi thường thiệt

Giao cho người khác thực hiện công việc đó

Yêu cầu bên có nghĩa vụ thanh toán chi phí hợp lý và bồi thường thiệt

hạiĐiều 358

BLDS 2015

2 Trách nhiệm chịu lãi do chậm thực hiện nghĩa vụ trả tiền

Trả tiềnĐiều 357 BLDS 2015

Trả lại khoản tiền

Lãi chậm trả

Điều 468 BLDS 2015Nghị quyết 01/2019/NQ-HĐTP

3 Phạt vi phạm

Điều 418 Hợp đồng có hiệu lựcCó vi phạm hợp đồng

Điều 418 BLDS 2015

4 Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ

Bồi thường thiệt hại trong hợp

Có quan hệ hợp đồng

ĐIỀU KIỆN(ĐIỀU 360 BLDS 2015)

Có hành vi vi phạm nghĩa vụCó thiệt hại xảy raCó mối quan hệ nhân quả

Có hành vi vi phạm nghĩa vụ

Khoản 1 Điều 351 BLDS 2015

Vi phạm nghĩa vụ là việc bên có nghĩa vụ khôngthực hiện nghĩa vụ đúng thời hạn, thực hiệnkhông đầy đủ nghĩa vụ hoặcthực hiện khôngđúng nội dungcủa nghĩa vụ.

Có thiệt hại xảy ra

* Thiệt hại về vật chất* Thiệt hại về tinh thần

(Điều 361 BLDS 2015)

* Lợi ích mà lẽ ra mình được hưởng do hợp đồng mang lại

* Chi phí phát sinh(Khoản 2 Điều 419 BLDS 2015)

Thiệt hại vật chất(Khoản 2 Điều 361

Danh dự, uy tín

Tính mạngSức khoẻPháp

Danh dự, nhân phẩm, uy tínCá nhân

Xác định tổn thất về tinh thần

Sự đau đớn về thể xác hoặc mất tự doTổn thất về tâm lý Tổn thương về tình cảmThiệt hại do mất khả năng vui chơi, giải trí

Các thiệt hại về thẩm mỹ, mất khả năng hoạt động xã hội nghề nghiệp

Tính chất, mức độ nghiêm trọng của sự xâm hạiThời gian, địa điểm diễn ra hành vi xâm hại

Lứa tuổi, giới tính của người bị xâm hạiHậu quả của sự xâm hại

Có mối quan hệ nhân quả

Thiệt hại thực tếHành vi vi phạm nghĩa vụ

hậu quả xảy raLý trí: khả năng nhận thức đối với thiệt hại và hành vi

gây ra thiệt hại

Xác định mức bồi thường

Các loại trách nhiệm dân sự