Đang tải... (xem toàn văn)
TÀI LIỆU THAM KHẢO9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCMMục tiêu bài giảngNắm được những kiến thức cơ bản về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng trong một số trường hợp cụ thểVận dụng cá
Trang 1PHÁP LUẬT VỀ
HỢP ĐỒNG VÀ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNG
Chương trình đào tạo chat lượng cao
Khoa Luật Dân sựGiảng viên: ThS Đặng Thái Bình
7/8/2018TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
CHƯƠNG 6 CÁC TRƯỜNG HỢP BỒI THƯỜNG
VĂN BẢN PHÁP LUẬT
-Bộ luật Dân sự 2005-Bộ luật Dân sự 2015
(từ Điều 584 - 593)
-Nghị quyết số 03/2006/NQ-HĐTP ngày 08/7/2006 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của BLDS 2005 về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng
-Luật Hôn nhân gia đìnhnăm 2014-Luật Đất đai năm 2013
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Trường Đại học Luật TP HCM (2017), Giáo trình Hợp đồng và bồi thường
thiệt hại ngoài hợp đồng, NxB Hồng Đức – Hội Luật gia Việt Nam.
Trang 2TÀI LIỆU THAM KHẢO
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
Mục tiêu bài giảng
Nắm được những kiến thức cơ bản về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng trong một số
trường hợp cụ thể
Vận dụng các nội dung đã học để xác định bản chất và giải quyết các vấn đề tranh chấp liên quan
đến trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng trong một số trường hợp cụ thể
1.6 Bồi thường thiệt hại do người làm công, người học nghề gây ra
1.7 Bồi thường thiệt hại do xâm phạm thi thể, mồ mả
Nội dung chương 6
2 Các trường hợp bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra2.1 Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
2.2 Bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra2.3 Bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra
2.4 Bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra
3 Các trường hợp khác
3.1 Bồi thường thiệt hại do làm ô nhiễm môi trường3.2 Bồi thường thiệt hại do xâm phạm quyền lợi của người tiêu dùng
1 Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chứcmà chống trả lại một cách cần thiết
người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.
Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.
12
Trang 39/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
1.1.1 Khái niệm vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Khoản 2 Điều 22 BLHS 2015
2 Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại.
Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này.
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
1.1.2 Nội dung trách nhiệm bồi thường
Điều 594 BLDS 2015
Phòng vệ chính đáng
Vượt quá giới hạn của phòng vệ chính đáng
Không bồi thường
Một phần
Toàn bộ
Áp dụng khoản 4 Điều 585 BLDS 2015
=> Người bị thiệt hại cũng có lỗi, người gây thiệt hại bồi thường phần tương ứng với
không còn cách nào khác là phải có hành động gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn chặn.
Có nguy cơ đang thực tế đe doạ lợi ích cần bảo vệ
Nguy cơ phải có thực, đã bắt đầu, đang diễn ra và chưa kết thúcViệc gây thiệt hại trong tình thế cấp
thiết là biện pháp tốt nhất để ngăn chặn thiệt hại có nguy cơ xảy raThiệt hại trong tình thế cấp thiết phải
nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa
Vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết
Rõ ràngvượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết(Khoản 2 Điều 23 BLHS 2015)
Thiệt hại gây ra lớn hơn thiệt hại cần ngăn ngừa
Trang 4cấp thiếtPhần vượt quá yêu cầu của tình thế cấp
Vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết=> Bồi thường phần thiệt hại xảy ra do
BLDS 2015 không đưa ra khái niệm
Có thể hiểu là những chất mà khi con người sử dụng có thể gây ảnh hưởng đến khả năng nhận
làm chủ hành vi
Người cố ý dùng rượu hoặc chất
kích thích làm cho người khác lâm vào tình trạng mất khả năng
- Bị cưỡng ép- Người gây thiệt hại bị tê
liệt ý chí, không có khả năng kháng cự
24
Trang 51.4 Bồi thường thiệt hại do người của pháp nhân gây ra
Người của pháp nhân
- Cá nhân có quan hệ lao động với một pháp nhân- Có thể theo hợp đồng lao động (ngắn hạn, dài hạn,
thử việc…) hoặc theo các quy định của pháp luật về công chức, viên chức
- Được đặt dưới sự quản lý, điều động của pháp nhân trong quá trình thực hiện công việc
Có mối quan hệ nhân quả
Trong khi đang thực hiện công việc được
Bồi thường: Pháp nhân bồi thường thiệt hại
do người của mình gây ra khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao
Hoàn trả: Pháp nhân có quyền yêu cầu
người có lỗi phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật
Nguyên tắc: Trường học, bệnh viện, pháp
nhân khác bồi thường
Trong thời gian trực tiếp quản lý
Nếu chứng minh không có lỗithì cha, mẹ, người giám hộ
Điều 599 BLDS 2015
1.6 Bồi thường thiệt hại do người làm công, người học nghề gây ra
Trang 69/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
1.6.2 Điều kiện phát sinh trách nhiệm
Hành vi trái pháp luật
Có thiệt hại thực tế
Có mối quan hệ nhân quả
Trong khi đang thực hiện công việc được
Bồi thường: Người sử dụng người làm
công, người dạy nghề bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra khi thực hiện
nhiệm vụ được giao
Hoàn trả: Người sử dụng người làm công,
người dạy nghề có quyền yêu cầu người có lỗi phải hoàn trả một khoản tiền theo quy
của người chết trái với ý chí của người thân thích của người chết
- Thay đổi tấm bia ghi tên hay danh tính của người chết
- San phẳng mồ mả của người chết
Hành vi xâm phạm
mồ mả?
36
Trang 79/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
1.7.3 Nội dung trách nhiệm
Điều 606 BLDS 2015
Điều 607 BLDS 2015
Thiệt hại vật chất
Chi phi hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại
Tổn thất tinh thần
Cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người chết, nếu không có thì người trực tiếp nuôi dưỡng sẽ
nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.
Nghị quyết 03/2006/NQ-HĐTP
1 Xác định nguồn nguy hiểm cao độ
a) Khi có phương tiện giao thông, công trình, vật chất hoặc loại thú nào đó gây ra thiệt hại, để có căn cứ áp dụng các khoản 2, 3 và 4 Điều 623 BLDS xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại thì phải xác định nguồn gây ra thiệt hại có phải là nguồn nguy hiểm cao độ hay không.
b) Để xác định nguồn nguy hiểm cao độ cần phải căn cứ vào khoản 1 Điều 623 BLDS và văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan hoặc quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về lĩnh vực cụ thể đó
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
• Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (sau đây gọi là xe cơ giới) gồm xe ô tô; máy kéo; rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô, máy kéo; xe mô tô hai bánh; xe mô tô ba bánh; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự.
(Khoản 18 Điều 3 Luật Giao thông đường bộ 2008)
Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ
Vũ khí
Vũ khí là thiết bị, phương tiện hoặc tổ hợp
những phương tiện được chế tạo, sản xuất có khả năng gây sát thương, nguy hại cho tính mạng, sức khỏe của con người, phá hủy kết cấu vật chất, bao gồm: vũ khí quân
dụng, súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao và vũ khí khác có tính năng, tác dụng
tương tự.
(Khoản 1 Điều 3 Luật Quản lý, sử dụng, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017)
Trang 89/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCMThú dữ
BLDS 2015 và các văn bản liên quan không có định nghĩa.
Có thể hiểu thú dữ là giống thú lớn, rất dữ, có thể làm hại con người, như: hổ,
báo, gấu, voi…
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
1.7.2 Điều kiện phát sinh trách nhiệm
Có sự kiện bất thường liên quan đến nguồn nguy hiểm cao độ
Có thiệt hại thực tế
Có mối quan hệ nhân quả
Thiệt hại phải xuất phát từ nguồn nguy hiểm cao độ, không phải từ hành vi của
con người
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
1.7.3 Nội dung trách nhiệm
1.7.3.1 Trách nhiệm của chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ
1.7.3.2 Trách nhiệm của người được giao chiếm hữu, sử dụng hợp pháp1.7.3.3 Trách nhiệm của người chiếm hữu,
Liên đới với chủ thể khác
Đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm
cao độ(khoản 2 Điều 601
BLDS 2015)
Có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao
độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật(khoản 4 Điều 601
Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải vận hành, sử dụng, bảo quản,
trông giữ, vận chuyển nguồn nguy hiểm cao độ
theo đúng quy định của pháp luật.(Điều 601 BLDS 2015)
Không tuân thủ hoặc tuân thủ không đầy đủ các quy định về bảo quản,
trông giữ, vận chuyển, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ theo quy
định của pháp luật
(Nghị quyết 03/2006/NQ-HĐTP)Lỗi
Xem Nghị quyết 03/2006/NQ
48
Trang 91.7.3.3 Trách nhiệm của người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
Người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật
Tự bồi thường thiệt hại
Liên đới với chủ thể khác
Đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm
cao độ(khoản 4 Điều 601
BLDS 2015)
Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng:
Có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao
độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật(khoản 4 Điều 601
BLDS 2015)49
1.7.4 Trường hợp không bồi thường
• Hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại (điểm a khoản 3 Điều 601 BLDS 2015)
• Trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác(điểm b khoản 3 Điều 601 BLDS 2015)
2.2.2 Điều kiện phát sinh trách nhiệm
Có sự kiện bất thường liên quan đến súc vật
Có thiệt hại thực tế
Có mối quan hệ nhân quả
2.2.3 Nội dung trách nhiệm
Điều 603 BLDS 2015
Chủ sở hữuNgười chiếm hữu,
Trang 109/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
Điều 603 BLDS 2015
Chủ sở hữuNgười chiếm hữu, sử dụng súc vật trái
pháp luật
Thả rông theo tập quánChủ sở hữuNgười chiếm hữu,
sử dụng súc vật
Liên đới
2.3 Bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
2.3.1 Điều kiện phát sinh trách nhiệm
Có sự kiện bất thường liên quan đến cây cối
2.4 Bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
2.4.1 Điều kiện phát sinh trách nhiệm
Có sự kiện bất thường liên quan đến nhà cửa, công trình xây dựng
khácCó thiệt hại thực tế
Có mối quan hệ nhân quả
9/30/22ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
Điều 605 BLDS 2015Chủ sở hữuNgười chiếm hữu
Người được giao quản lý
2.4.2 Nội dung trách nhiệm
Người thi công liên đới
Trang 113.1 Bồi thường thiệt hại do làm ô nhiễm môi trường